آفت دهان

آفت دهان

آفت دهان    Aphthous

آفت دهان چیست؟

آفت نوعی از زخم‌های دهان می‌ باشد. اصطلاحات متداولی که برای این زخم‌ها به کار می‌روند عبارتند از: زخم‌های کوچک راجعه آفتی و یا استوماتیت آفتی راجعه.

علت ایجاد آفت چیست؟

علت دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست. اما به نظر می‌رسد واکنش‌های ایمنی بدن شخص در ایجاد آفت دخیل است. زخم‌های آفتی زمانی به وجود می آیند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بدن افراد وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام می کند. حضور این مولکولها باعث حمله لنفوسیت‌ها خواهد شد. (همانند حمله همین سلولها به بافت پیوند شده به بیمار). نتیجه این فرآیند پیدایش زخم‌های آفتی است.

عوامل محرک پیدایش آفت دهان :

– استرس‌ها(به طور مثال زخم‌های آفتی نزدیک امتحانات دانشجویان)
– کمبود ویتامین ها (مانند کمبود ویتامین‌های B1, B2, B6, Bو C)
– کمبود برخی مواد تغذیه‌ای: مانند کمبود روی, اسید فولیک, آهن, کلسیم, سلنیم
– آلرژی (حساسیت): مانند آلرژی‌های غذایی(مثل آلرژی به گلوتن و یا میوه‌هائی مثل لیمو, پرتقال, سیب, گوجه‌فرنگی و یا توت‌فرنگی, پنیر و سایر لبنیات, شکلات, گردو)و یا افزودنی‌های خوراکی(مانند سینامون آلدئید و یا بنزوئیک اسید)و یا سایر مواد مانند آدامس, مواد دندانپزشکی, داروها و غیره .
– تغییرات هورمونی: افزایش زخم‌های آفتی در خانمها در زمان عادت ماهیانه و یا کاهش زخمهای آفتی در دوران بارداری
– عوامل عفونی
– به دلیل بیماریهای مانند اختلال عمل نوتروفیلی, بیماری بهجت, بیماری التهابی روده, بیماری سیلیاک و کراون و بیماران مبتلا به ایدز
– خمیر دندانها یا دهانشویه‌های دارای سدیم لوریل سولفات (SLS)
– تروما یا آسیب به مخاط دهان (مانند تحریک مخاط در اثر یک دندان تیز یا بعضی غذاها)

درمان آ‏فت دهان

اگر چه درمان قطعی برای آفت دهان وجود ندارد اما روشهایی هست که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی بیمار مؤثر می باشند:
– استفاده از خمیردندانهایی که دارای سدیم لوریل‌سولفات نباشند.
– استفاده از محصولاتی که مثل Orabase با ایجاد یک لایه محافظ روی زخم‌ها مانع تحریک آنها توسط عوامل محیطی می‌شوند.
– بی‌حس کننده های موضعی (مانند لیدوکائین, بنزوکائین)
– داروهای ضدباکتریایی (مانند سولفات مس و …)
-داروهایی که سطح زخم‌های آفتی را شستشو می‌دهند (مانند پراکسید هیدروژن و کار با میدپراکسید)
– شستشوی دهان به وسیله ترکیب ماده شیر منیزی و دیفن‌هیدرامین به نسبت مساوی ۴ تا ۶ بار در روز
-مصرف مرتب وروزانه ماست که محتوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس باشد
– برطرف کردن عوامل آسیب زننده(تروماتیک) دهان مانند دندانهای شکسته, جرم زیاد, پرکردگی‌های تیز و …
– رعایت بهداشت دهان به صورت دقیق و منظم
– مصرف نکردن غذاهایی که ایجاد آفت را تشدید می‌نمایند. (مانند غذاهای آلرژیک)
– مصرف نکردن غذاها و مایعات محرک مانند آب‌لیمو یا رب‌گوجه‌ و …
– رفع استرس
-داروهای ضدالتهابی که پزشک تجویز می کند: مانند آفتازولAphthasol, Kenalog in orabase که همان تریامسینولون استوناید بوده و به نام تجاری Adcortyl در بازار ایران وجود دارد.
-داروهای مهارکننده کلاژناز مانند تتراسایکلین و Peridex یا کلرهگزیدین گلوکانات .درمان با کلرهگزیدین می‌تواند سرعت بهبود زخم‌های آفتی را بهبود بخشد.